دنیای ارزهای دیجیتال در سال‌های اخیر با رشد چشمگیری مواجه شده و به یکی از موضوعات داغ و پرمخاطب در بازارهای مالی تبدیل شده است. با وجود تنوع گسترده‌ای که در این حوزه وجود دارد، شناخت انواع مختلف ارز دیجیتال و ویژگی‌های آنها می‌تواند به شما کمک کند تا تصمیمات بهتری در زمینه سرمایه‌گذاری و استفاده از این فناوری‌های نوین اتخاذ کنید. در این مقاله، به بررسی و معرفی انواع مختلف ارز دیجیتال در بازار امروز پرداخته می‌شود.
ارز دیجیتال چیست؟ (Cryptocurrency) نوعی پول دیجیتال است که به‌طور کامل به صورت الکترونیکی وجود دارد و بر اساس فناوری‌های رمزنگاری برای تأمین امنیت و مدیریت تراکنش‌ها استفاده می‌شود. این ارزها از طریق شبکه‌های غیرمتمرکز، معمولاً با استفاده از فناوری بلاک‌چین، اداره می‌شوند
ارزهای دیجیتال به سرعت در حال تحول هستند و به دو دسته اصلی کوین‌ها و توکن‌ها تقسیم می‌شوند. اما باید گفت ارزهای دیجیتال را می‌توان از جنبه‌های مختلف به دسته‌های گوناگونی تقسیم کرد. هر یک از این دسته‌بندی‌ها بر اساس ویژگی‌ها، کاربردها، تکنولوژی‌ها و اهداف مختلف انجام می‌شود. در ادامه، به بررسی انواع ارز دیجیتال از همه ابعاد پرداخته می‌شود:
انواع ارز دیجیتال بر اساس تکنولوژی و زیر ساخت به شرح زیر است:
کوین‌ها (Coins): ارزهای دیجیتالی که بر روی بلاک‌چین مستقل خود عمل می‌کنند. مثال: بیت‌کوین (Bitcoin)، لایت‌کوین (Litecoin).
توکن‌ها (Tokens): ارزهای دیجیتالی که بر روی بلاک‌چین‌های موجود (معمولاً اتریوم) ساخته می‌شوند. مثال: BNB، UNI.
بر اساس نوع استفاده انواع ارز دیجیتال به شرح زیر است:
ارزهای پرداخت (Payment Coins): ارزهایی که برای پرداخت‌ها و انتقال ارزش طراحی شده‌اند. مثال: بیت‌کوین (Bitcoin)، ریپل (Ripple).
ارزهای کاربردی (Utility Tokens): توکن‌هایی که برای دسترسی به خدمات یا محصولات خاص در یک پلتفرم استفاده می‌شوند. مثال: بایننس کوین (BNB)، فایل‌کوین (Filecoin).
ارزهای حاکمیتی (Governance Tokens): توکن‌هایی که به دارندگان اجازه می‌دهند در تصمیم‌گیری‌های پروژه‌ها و پروتکل‌ها شرکت کنند. مثال: UNI (یونی سواپ)، MKR (میکر).
ارزهای امنیتی (Security Tokens): توکن‌هایی که نمایانگر مالکیت یا حقوق مالی در یک دارایی خاص هستند. مثال: Siafunds، tZERO.
ارزهای حریم خصوصی (Privacy Coins): ارزهایی که بر حریم خصوصی و ناشناس بودن تراکنش‌ها تمرکز دارند. مثال: مونرو (Monero)، زی‌کش (Zcash).
دسته بندی انواع ارز دیجیتال بر اساس پشتوانه و ارزش به شرح زیر است:
استیبل‌کوین‌ها (Stablecoins): ارزهای دیجیتالی که ارزش آنها به دارایی‌های پایدار مانند دلار یا طلا متصل است.
مثال: USDT (تتر)، USDC.
ارزهای مبتنی بر کالا (Commodity-backed Coins): ارزهایی که ارزش آنها به کالاهایی مانند طلا، نقره یا نفت وابسته است. مثال: PAX Gold (PAXG).
ارزهای بدون پشتوانه (Unbacked Coins): ارزهایی که ارزش آنها صرفاً بر اساس عرضه و تقاضای بازار تعیین می‌شود. مثال: بیت‌کوین (Bitcoin)، اتریوم (Ethereum).
انواع ارز دیجیتال بر اساس هدف و کاربرد در اقتصاد دیجیتال به شرح زیر است:
ارزهای میم (Meme Coins): ارزهایی که بیشتر به عنوان شوخی یا سرگرمی ایجاد شده‌اند. مثال: دوج‌کوین (Dogecoin)، شیبا اینو (Shiba Inu).
ارزهای دیفای (DeFi Coins): ارزهایی که در پروژه‌های مالی غیرمتمرکز استفاده می‌شوند. مثال: Aave، Compound.
ارزهای پلتفرمی (Platform Coins): ارزهایی که به پلتفرم‌هایی تعلق دارند که قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز را پشتیبانی می‌کنند. مثال: اتریوم (Ethereum)، سولانا (Solana).
توکن‌های غیرقابل تعویض (NFTs): توکن‌هایی که نمایانگر مالکیت دارایی‌های دیجیتال منحصر به فرد هستند. مثال: CryptoPunks، Bored Ape Yacht Club.
در طبقه بندی بر اساس اقتصاد و مدیریت انواع ارز دیجیتال به شرح زیر است:
ارزهای حکومتی (Governance Coins): ارزهایی که به کاربران اجازه می‌دهند در تصمیم‌گیری‌های مربوط به پروتکل‌ها و پروژه‌ها مشارکت کنند. مثال: UNI، MakerDAO.
ارزهای استخراج‌پذیر (Mineable Coins): ارزهایی که از طریق فرآیند استخراج (Mining) تولید می‌شوند. مثال: بیت‌کوین (Bitcoin)، لایت‌کوین (Litecoin).
ارزهای پیش‌استخراج‌شده (Pre-mined Coins): ارزهایی که کل یا بخشی از آنها قبل از عرضه عمومی استخراج شده‌اند. مثال: ریپل (Ripple).
بر اساس شبکه و معماری بلاک‌چین انواع ارز دیجیتال به شرح زیر است:
ارزهای بلاک‌چین عمومی (Public Blockchain Coins): ارزهایی که بر روی بلاک‌چین‌های عمومی و باز عمل می‌کنند. مثال: بیت‌کوین، اتریوم.
ارزهای بلاک‌چین خصوصی (Private Blockchain Coins): ارزهایی که بر روی بلاک‌چین‌های خصوصی و محدود به یک سازمان عمل می‌کنند. مثال: JPM Coin (از جی‌پی مورگان).
ارزهای چندلایه (Layer 2 Coins): ارزهایی که بر روی لایه دوم بلاک‌چین‌ها عمل می‌کنند تا مقیاس‌پذیری و کارایی را افزایش دهند. مثال: Polygon (ماتیک).
این دسته‌بندی‌ها به شما امکان می‌دهند تا بر اساس نیازها و اهداف خود، نوع مناسب ارز دیجیتال را انتخاب کنید و در دنیای پیچیده ارزهای دیجیتال با آگاهی بیشتری فعالیت کنید.
با پیشرفت فناوری و رشد سریع اینترنت، مفهوم ارزهای دیجیتال به سرعت در حال گسترش است. ارزهای دیجیتال، که به عنوان ارزهای مجازی نیز شناخته می‌شوند، به دلیل قابلیت‌های منحصر به فرد خود، از جمله سرعت بالا، هزینه پایین تراکنش و امنیت بالا، محبوبیت زیادی پیدا کرده‌اند. در این مقاله، به بررسی انواع بهترین ارز دیجیتال برای سرمایه گذاری موجود در بازار امروز می‌پردازیم و ویژگی‌ها و کاربردهای آنها را مورد تحلیل قرار می‌دهیم.
بیشتر بخوانید: بهترین ارز دیجیتال برای سرمایه گذاری
بیت‌کوین اولین و معروف‌ترین ارز دیجیتال است که در سال 2009 توسط فرد یا گروهی به نام ساتوشی ناکاموتو ایجاد شد. این ارز دیجیتال به عنوان “طلای دیجیتال” شناخته می‌شود و از فناوری بلاک‌چین برای ثبت تراکنش‌ها استفاده می‌کند. به دلیل عرضه محدود 21 میلیونی خود، بیت‌کوین به عنوان ذخیره‌سازی ارزش در نظر گرفته می‌شود و بسیاری از سرمایه‌گذاران آن را به عنوان یک دارایی با ارزش تلقی می‌کنند. ویژگی‌های کلیدی بیت‌کوین شامل غیرمتمرکز بودن، امنیت بالا و محدودیت عرضه است که موجب جذابیت این ارز دیجیتال شده است.
یکی از انواع ارز دیجیتال اتریوم است. اتریوم، که در سال 2015 به راه افتاد، توسط ویتالیک بوترین ایجاد شد و به عنوان پلتفرم قراردادهای هوشمند شناخته می‌شود. برخلاف بیت‌کوین که بیشتر به عنوان یک ارز دیجیتال استفاده می‌شود، اتریوم به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد که برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps) را بر روی شبکه خود ایجاد کنند. این پلتفرم علاوه بر اینکه یک ارز دیجیتال است، به عنوان یک بستر توسعه نرم‌افزار نیز عمل می‌کند. ویژگی‌های برجسته اتریوم شامل قراردادهای هوشمند، پلتفرم دپ‌ها و استاندارد توکن‌های ERC-20 است که توسعه‌دهندگان را قادر می‌سازد توکن‌های جدیدی بر روی شبکه ایجاد کنند.
ریپل، که به اختصار XRP نیز نامیده می‌شود، بر روی تسهیل تراکنش‌های بین‌المللی تمرکز دارد. این ارز دیجیتال توسط شرکت Ripple Labs توسعه یافته است و هدف آن کاهش هزینه‌ها و زمان تراکنش‌های بین‌المللی است. با استفاده از فناوری ریپل، موسسات مالی و بانک‌ها قادر به انجام تراکنش‌های سریع و مقرون به صرفه در سطح جهانی هستند. ویژگی‌های کلیدی ریپل شامل سرعت بالا، هزینه کم و پذیرش توسط موسسات مالی است که به آن کمک کرده است تا به عنوان یک راه‌حل موثر برای پرداخت‌های بین‌المللی شناخته شود.
یکی دیگر از انواع ارز دیجیتال لایت کوین است. لایت‌کوین به عنوان “طلای نقره‌ای” بیت‌کوین شناخته می‌شود و در سال 2011 توسط چارلی لی ایجاد شد. این ارز دیجیتال به منظور بهبود برخی از محدودیت‌های بیت‌کوین طراحی شده است و هدف آن ارائه یک گزینه سریع‌تر و ارزان‌تر نسبت به بیت‌کوین است. لایت‌کوین به دلیل زمان بلوک سریع‌تر و الگوریتم استخراج متفاوت خود، تراکنش‌ها را سریع‌تر و با هزینه کمتر پردازش می‌کند. ویژگی‌های کلیدی لایت‌کوین شامل زمان بلوک سریع‌تر، محدودیت عرضه بالاتر و استفاده از الگوریتم Scrypt برای استخراج است که موجب می‌شود این ارز به گزینه‌ای جذاب برای کاربران باشد.
کاردانو یکی از پروژه‌های پیشرفته در زمینه بلاک‌چین است که در سال 2017 توسط چارلز هاسکینسون ایجاد شد. این ارز دیجیتال به دلیل تمرکز بر تحقیق و توسعه و استفاده از روش‌های علمی و آکادمیک برای ایجاد یک پلتفرم امن و مقیاس‌پذیر، شناخته شده است. کاردانو از الگوریتم اجماع Ouroboros استفاده می‌کند و به عنوان یک پلتفرم قابل ارتقا طراحی شده است که به راحتی می‌تواند به روزرسانی‌ها و ارتقاهای آینده را دریافت کند. ویژگی‌های برجسته کاردانو شامل الگوریتم اجماع Ouroboros، پلتفرم قابل ارتقا و زبان برنامه‌نویسی Haskell است که به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد که برنامه‌های پیچیده‌ای بر روی این شبکه ایجاد کنند.
بیشتر بخوانید: ریسک های سرمایه گذاری در ارز دیجیتال
پولکادات یک پلتفرم چند زنجیره‌ای است که به کاربران این امکان را می‌دهد که بلاک‌چین‌های مختلف را با یکدیگر ارتباط دهند و تبادل داده‌ها و تراکنش‌ها را تسهیل کنند. این پروژه در سال 2020 راه‌اندازی شد و توسط گوترن وودز توسعه داده شده است. پولکادات با فراهم کردن امکان تعامل بین بلاک‌چین‌ها و ارائه زنجیره‌های پاراچین، به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد که بلاک‌چین‌های تخصصی خود را ایجاد و به شبکه پولکادات متصل کنند. ویژگی‌های کلیدی پولکادات شامل قابلیت تعامل بین زنجیره‌ای، زنجیره‌های پاراچین و امنیت مشترک است که به آن کمک می‌کند تا به عنوان یک پلتفرم بلاک‌چین پیشرفته و مقیاس‌پذیر شناخته شود.
بایننس کوین، که به اختصار BNB نامیده می‌شود، توکن اصلی صرافی بایننس است که یکی از بزرگ‌ترین صرافی‌های ارز دیجیتال در جهان است. این توکن در سال 2017 راه‌اندازی شد و به عنوان یک ابزار برای پرداخت کارمزدها و خدمات در پلتفرم بایننس استفاده می‌شود. بایننس کوین با ارائه تخفیف‌های ویژه برای کاربران صرافی و استفاده در اکوسیستم بایننس، به کاربران این امکان را می‌دهد که هزینه‌های خود را کاهش دهند و از خدمات مختلف بهره‌مند شوند. ویژگی‌های کلیدی بایننس کوین شامل تخفیف‌های کارمزد، استفاده در اکوسیستم بایننس و محدودیت عرضه است که به آن کمک کرده تا به یکی از توکن‌های محبوب در بازار ارزهای دیجیتال تبدیل شود.
استلار یکی از انواع ارز دیجیتال است و شبکه‌ای است که به منظور تسهیل تراکنش‌های مالی و انتقال سریع پول طراحی شده است. این پروژه در سال 2014 راه‌اندازی شد و به دلیل تمرکز بر تسهیل پرداخت‌های بین‌المللی و بهبود دسترسی مالی برای افراد و کسب‌وکارها شناخته شده است. استلار با ارائه یک پلتفرم سریع و مقرون به صرفه برای تراکنش‌های بین‌المللی، به کاربران این امکان را می‌دهد که به راحتی و با هزینه کم پول را منتقل کنند. ویژگی‌های کلیدی استلار شامل سرعت بالا، هزینه کم و تمرکز بر خدمات مالی برای افراد کم‌درآمد است که موجب شده این شبکه به یکی از گزینه‌های جذاب برای تراکنش‌های مالی بین‌المللی تبدیل شود.
دوج‌کوین در ابتدا به عنوان یک شوخی و پارودی از بیت‌کوین ایجاد شد، اما به مرور زمان به یکی از ارزهای دیجیتال محبوب تبدیل شد. این ارز دیجیتال در سال 2013 توسط بیلی مارکوس و جکسون پالمر ایجاد شد و به دلیل شخصیت‌های محبوب اینترنت و توکن‌های کم‌ارزشش شناخته شده است. دوج‌کوین به دلیل جامعه فعال و پرشور خود و همچنین استفاده‌های مختلف از جمله انعام آنلاین، به یکی از ارزهای دیجیتال معروف تبدیل شده است. ویژگی‌های کلیدی دوج‌کوین شامل جامعه فعال، استفاده در انعام‌ها و هزینه‌های پایین تراکنش است که موجب شده این ارز دیجیتال به عنوان یک گزینه محبوب در بازار ارزهای دیجیتال شناخته شود.
شیبا اینو (Shiba Inu) یکی از انواع ارز دیجیتال معروف است که به عنوان یک میم کوین شناخته می‌شود. این ارز در آگوست 2020 توسط فرد یا گروهی ناشناس با نام مستعار “ریوشی” ایجاد شد. شیبا اینو در ابتدا به عنوان یک شوخی و با الهام از دوج‌کوین (Dogecoin) که خود یک میم کوین دیگر است، وارد بازار شد. نام و لوگوی این ارز از نژاد سگ ژاپنی شیبا اینو گرفته شده است.
سولانا (Solana) یک پلتفرم بلاک‌چین با سرعت بالا و مقیاس‌پذیر است که در سال 2020 به‌صورت عمومی عرضه شد. این شبکه به‌ویژه برای پشتیبانی از قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps) طراحی شده و یکی از رقبای جدی اتریوم در فضای بلاک‌چین محسوب می‌شود.
ارزهای دیجیتال زیادی وجود دارد که نمی توان به صورت مفصل به معرفی آنها پرداخت. که برخی از مهم ترین آن ها به شرح زیر است:
این‌ها تنها نمونه‌هایی از انواع ارز دیجیتال مختلف در بازار هستند که هر کدام کاربردها و ویژگی‌های خاص خود را دارند.
نوین پرداخت با ارائه خدمات جامع و امن در زمینه خرید و فروش ارز دیجیتال، به یکی از گزینه‌های برتر برای کاربران ایرانی تبدیل شده است. با سهولت در انجام تراکنش‌ها، امنیت بالا، پشتیبانی از انواع ارزهای دیجیتال و امکان خرید و فروش با استفاده از ریال، این پلتفرم تجربه‌ای راحت و مطمئن از دنیای ارزهای دیجیتال را برای کاربران فراهم می‌آورد. با استفاده از نوین پرداخت، می‌توانید به راحتی و با اعتماد کامل به خرید و فروش ارز دیجیتال پرداخته و از مزایای این بازار پرپتانسیل بهره‌برداری کنید.
بیشتر بخوانید: امن ترین کیف پول ارز دیجیتال کدام است؟
آشنایی با انواع ارز دیجیتال و ویژگی‌های آنها به شما کمک می‌کند تا با دیدی بازتر به بازار ارزهای دیجیتال نگاه کنید و تصمیمات بهتری در زمینه سرمایه‌گذاری و استفاده از این فناوری نوین اتخاذ کنید. از ارزهای دیجیتال اصلی مانند بیت‌کوین و اتریوم گرفته تا توکن‌ها و بلاک‌چین‌های خصوصی و کنسرسیوم، هر کدام با ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود، سهم قابل توجهی در این بازار دارند. با توجه به تغییرات و پیشرفت‌های مداوم در این حوزه، پیگیری آخرین تحولات و آشنایی با انواع مختلف ارز دیجیتال می‌تواند به شما کمک کند تا در این فضای پرپتانسیل به‌طور مؤثرتر فعالیت کنید.
